Η Αρναία, χτισμένη αμφιθεατρικά στους πρόποδες του όρους Χολομώντα στα 600 μέτρα υψόμετρο, είναι ένας από τους πιο όμορφους οικισμούς της ορεινής Χαλκιδικής. Οι μόνιμοι κάτοικοι ξεπερνούν τους 2.500 και ασχολούνται με την υλοτομία, την κτηνοτροφία, την μελισσοκομία, αλλά και με το εμπόριο.
Η Αρναία διατηρεί ακόμη τον παλαιό πολεοδομικό και αρχιτεκτονικό της χαρακτήρα. Τα σπίτια είναι πολύ κοντά το ένα στο άλλο και δεν έχουν αυλές, για να προφυλάσσονται με αυτόν τον τρόπο από τον αέρα και να διατηρούνται ζεστά κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
Δεν υπάρχουν ελεύθεροι χώροι μέσα στον οικοδομικό ιστό αλλά στενά, πλακόστρωτα σοκάκια και πλατείες. Ο πυρήνας του οικισμού είναι η κεντρική πλατεία, το «παζάρι», όπου υπάρχει ένας μεγάλος πλάτανος μέσα από τον οποίο κυλά πόσιμο νερό, ενώ γύρω από την πλατεία και τον κεντρικό δρόμο είναι συγκεντρωμένες οι δημόσιες υπηρεσίες. Τα παραδοσιακά σπίτια της Αρναίας χτίστηκαν στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα και άλλα την περίοδο 1850-1945.
Οι κατοικίες αυτές, αναστηλωμένες σήμερα και βαμμένες σε αποχρώσεις του λουλακιού, της ώχρας και του κεραμιδί έχουν καταπληκτικές κατασκευαστικές λεπτομέρειες.